Vorige bericht
Vorige bericht
Paardentaal is iets bijzonders. Paarden zijn intelligente en sociale dieren. Het zijn kuddedieren die altijd gericht zijn op de wezens om hen heen. Paarden communiceren veel en hebben een geheel eigen ‘taal’ die je kunt leren herkennen en begrijpen. In deze blog lees je alles wat je moet weten over paardentaal.
Hoewel paarden ook hinniken en andere geluiden maken, is het belangrijkste onderdeel van paardentaal non-verbaal. Dat heeft alles te maken met het kudde-instinct van paarden. Paarden zijn vluchtdieren en kwetsbaar voor roofdieren. Geluiden kunnen onbedoeld ook worden opgepikt door zo’n hongerig roofdier en dat is gevaarlijk. Daarom is communiceren via lichaamstaal veiliger. In de loop van de geschiedenis is de lichaamstaal van paarden dan ook steeds verder ontwikkeld en verfijnd. Door goed naar paarden (in een kudde) te kijken, kun jij ook hun taal herkennen en begrijpen.
Een paard communiceert dus een hele hoop met zijn lichaam. Dat doet hij op allerlei manieren: met de stand van zijn oren, met zijn ogen en snoet, met zijn lichaamshouding en met zijn staart.
De oren van een paard zijn belangrijk voor het opvangen van informatie over de omgeving. Paarden draaien hun oren dan ook alle kanten op om de omgeving te scannen op mogelijk gevaar. De oren naar achteren betekent dat een paard iets achter zich hoort waarvan hij moet bepalen of hij het erbij kan laten, moet vluchten of zich om moet draaien om het beter te bekijken. Gaan de oren van een paard druk heen en weer? Dan weet je dat er van alles in de omgeving gebeurt waardoor het paard heel alert is. Staan de oren van een paard een beetje opzij en ‘hangen’ ze een beetje? Dan is het paard juist ontspannen en juist niet zo met zijn omgeving bezig. Een paard wat zijn oren plat in de nek legt, is boos. Dit gaat vaak samen met een zwiepende staart en een gespannen lichaamshouding.
Ook de snoet van een paard geeft veel informatie. Een paard wat met een hangende onderlip op stal of in de paddock staat, is ontspannen of zelfs een beetje in slaap. Vrolijke paarden die elkaar kroelen, hebben vaak een wat opgekrulde bovenlip. Een paard wat zijn lippen strak op elkaar klemt, heeft pijn of is boos. Opengesperde neusgaten (bij een paard in rust) laten zien dat het paard alert of zelfs bang is. Dichtgeknepen neusgaten horen bij boosheid, en een afwisseling tussen opensperren en dichtknijpen is een teken van irritatie of spanning. Ook een strakke opgetrokken mond of neus is een subtiel signaal van spanning bij een paard.
De lichaamshouding is ook heel belangrijk bij paardentaal. Een ontspannen paard staat met staart, hals en hoofd naar beneden. Wanneer een paard ontspannen een beetje staat te suffen, staat hij ‘op rust’: één van zijn achterbenen is dan een beetje opgetrokken en rust met een gekantelde hoef op de grond. Een gespannen paard staat juist met een holle rug en een opgeheven hoofd. Een angstig paard heeft gespannen spieren en houdt zijn staart stijf tegen zijn lijf gedrukt. Een geïrriteerd paard zwiept met zijn staart. En een vrolijk, energiek paard draagt zijn staart juist wat hoog.
Uit de houding van paarden in de kudde kun je veel aflezen over de onderlinge verhoudingen en sfeer. Zo bepaalt het dominantste paard de snelheid en de richting van de andere paarden. Als een paard zijn achterkant richting een ander draait, met zijn staart zwiept en met een harde blik staart, is het mis: dat is een agressieve houding die bedoeld is om de ander weg te jagen. Onderling kunnen paarden met zacht gebijt en getrap bepalen wie de dominantste is.
Ook in contact met mensen gebruiken paarden hun lichaam om te communiceren. Alle dingen die we hierboven noemden, kun je gebruiken tijdens het werken met paarden. Paardentaal begrijpen kun je leren. Het is goed observeren en oog hebben voor de subtiele signalen. Want als een paard begint te trappen of bijten, had je waarschijnlijk de waarschuwingen vooraf al kunnen zien. Paarden communiceren heel subtiel en pas als dat niet werkt, wordt grover geschut ingezet.
Zoals paarden met hun lichaamstaal communiceren, zo lezen ze ook onze non-verbale communicatie af. Want ook wij geven onbewust met onze lichaamstaal veel informatie over hoe we in ons vel zitten. Hoe we staan, bewegen, op andere mensen en op het paard reageren.. paarden reageren daar direct op en spiegelen in hun gedrag wat wij uitstralen. Of we nu zelfverzekerd, onzeker, gespannen of bozig zijn: een paard voelt feilloos aan wat we met ons lichaam vertellen, zelfs als we dat zelf niet doorhebben.
Tijdens paardencoaching wordt de interactie tussen mens en paard ingezet om inzichten op te doen en meer over jezelf te leren. Niet alleen op individueel niveau, tijdens de coachsessies met onze zorgboerderijdeelnemers, maar ook op groepsniveau. Want paardencoaching is ook heel goed in te zetten voor teams en bedrijven. Om elkaar beter te leren kennen tijdens een anders-dan-anders teambuilding. Of om te werken aan prettigere communicatiepatronen, meer veiligheid in het team of een betere samenwerking. Wil je meer weten hoe zo’n teambuilding in zijn werk gaat? Lees dan ons blog: Coaching met paarden in de praktijk.
Net als paarden vooral met hun lichaam communiceren, zo doen mensen dat ook. Ook in de interactie tussen mensen in en tussen bedrijven, gebeurt van alles op het non-verbale vlak van communicatie. En een deel van de patronen en processen die in een paardenkudde plaatsvinden, zijn ook terug te zien in groepen mensen. Paardentaal leren is dus niet alleen interessant, maar ook nuttig. Zo verdiep je je namelijk in universele inzichten wat betreft non-verbale communicatie. Tijdens paardencoaching ben je hier echter niet alleen theoretisch mee bezig, maar kun je het erváren.
Met elkaar in de buitenlucht, in een paddock met loslopende paarden hebben woorden even minder te zeggen en kun je een stapje verder komen: ervaren, leren en dóen. Oefenen in samenwerking, prettig leiderschap, veiligheid en betrokkenheid.
Wil jij dat ook ervaren met jouw team? Meld je dan aan voor paardencoaching & spiegelen met paarden op Landgoed de Peerdegaerdt.