Mulchen. Waarom, wanneer en hoe doe je dat?

Mulchen, we schreven het al eerder, is belangrijk voor je moestuin. In deze blog vertellen we graag iets meer over waarom het zo belangrijk is om je moestuinbodem bedekt te houden.

Leren van de natuur

Let maar eens op in de berm, in het bos of op een braakliggend stuk grond: in de natuur is de grond nooit kaal. Op elke vierkante centimeter van de bodem groeit wel iets. Zodra  ergens een gebouw wordt gesloopt en de grond vrij komt te liggen, raakt het binnen no time weer overgroeid. En afgevallen herfstbladeren blijven net zo lang liggen tot het bodemleven ze heeft opgeruimd. Dat is niet voor niets: kale grond is niet natuurlijk. Het is kwetsbaar voor wind en regen, die de structuur verslechteren en voedingstoffen wegspoelen.

Zo min mogelijk kale grond

In een natuurlijke, ecologische tuin ga je zoveel mogelijk mee in de processen van de natuur. Dat betekent dat je dus ook in je tuin en moestuin zo min mogelijk kale grond wilt. Het liefst wil je dat de grond begroeid is. Door een goed moestuinplan zorg je ervoor dat je meteen weer iets kunt zaaien of uitplanten zodra je een groente hebt geoogst. Bij groenten die de bodem niet (volledig) of pas laat bedekken, kun je ervoor kiezen om tussen of onder de gewassen nog een andere groente te zaaien of planten (zo heb je ook nog eens extra oogst!).

Phacelia is een groenbemester met prachtige bloemen

Staat er toch onverhoopt een moestuinbed vrij, kies dan bij voorkeur voor het inzaaien van een groenbemester. Een groenbemester is een gewas wat je niet opeet maar gebruikt om de grond begroeid te houden en de bodemstructuur of vruchtbaarheid te verbeteren.

Lukt het echt niet om de grond volledig begroeid te houden? Of is het winter en staat je lapje daarom kaal? Dan is er nog één optie die altijd mogelijk is: mulchen.

Wat is mulchen?

Mulchen is het afdekken van je grond met onverteerd organisch materiaal. Je legt dus dingen op de aarde, waarmee je de grond afdekt. Dat heeft een hoop voordelen:

• Mulchen beschermt je grond tegen de al te harde inslag van regen die de grond dichtslaat. Ook vangt de mulchlaag de regendruppels op en voorkomt daarmee dat de grond (met waardevolle voedingsstoffen) wegspoelt naar het oppervlaktewater.
• Mulchen beschermt je grond tegen bodemerosie: het wegwaaien en verstuiven van de bodem bij harde wind.
• Bodembedekking houdt de temperatuur van de grond constant. In warme zomers koelt het en voorkomt daarmee snelle uitdroging van je grond. In de winter vormt het een isolerend laagje waardoor je groenten minder snel te lijden hebben van grondvorst.
• Mulchen zorgt voor een actief bodemleven. De bodemdiertjes worden namelijk heel blij van al dat gratis voedsel. Tijdens het opeten en verteren zorgen zij ervoor dat de voedingsstoffen uit het mulchmateriaal in de bodem vrijkomen voor je moestuinplanten.
• Bodembedekking dekt ook onkruidzaden in de grond af, die daardoor minder kans hebben om te ontkiemen. Wanneer je dus je grond goed onkruidvrij maakt voor je gaat mulchen, heb je daarna minder werk aan onkruidbestrijding!

Hoe moet je mulchen?

Strooi bij mulchen het materiaal over de bodem maar werk het niet door de grond. Kies voor een laag van ongeveer een halve tot twee centimeter. Wanneer je een dunnere laag gebruikt, werkt het onvoldoende afdekkend. Wanneer je een dikkere laag gebruikt, dekt het de bodem té goed af waardoor de grond niet meer goed kan ademen.

Een geschikt materiaal voor mulchen is stro.

Materialen die geschikt zijn voor mulchen zijn onder meer:

• Een laagje stro beschermt je vruchten tegen rotten en schimmelen. Niet voor niets heten aardbeien in het Engels strawberries.
• Gemaaid gras of hooi. Dit kun je tussen je planten strooien. Een te dikke laag versgemaaid gras vormt plakken die sneller gaan broeien en rotten, dus laat het bij voorkeur eerst liggen tot je het als hooi kunt gebruiken.
• Tuinafval: bladeren van geoogste planten kun je in kleine stukjes hakken en gebruiken als mulchlaag. Harde stengels kun je beter niet gebruiken omdat die niet zo snel verteren. Ook uitgetrokken onkruid (zonder zaad!) kun je gebruiken als mulch.

Let op met verse houtsnippers of boomschors. Om dit materiaal te verwerken, gebruiken de bodembeestjes stikstof uit de grond, wat ten koste gaat van je plantjes. Vermijd ook keukenafval, aangezien hier ongedierte op af kan komen. Tot slot zijn cacaodoppen een prima materiaal om mee te mulchen, maar ongeschikt voor tuinen waar je hond ook kan komen: de stof theobromine in cacaodoppen is dodelijk giftig voor honden.

Wanneer moet je mulchen?

Pas bodembedekking toe tijdens de kale en tijdens het seizoen op de kale bodem tussen je planten (mulchen). Haal in het voorjaar de resten van je mulch weg om hiermee een composthoop te starten. Door tussen maart en begin juni de bodembedekking weg te halen, geef je de grond de kans om sneller op te warmen. Ook krijgen je jonge plantjes de kans om goed op te komen. Zodra het groen goed zichtbaar is, kun je weer opnieuw mulchen. Vul je mulchlaag regelmatig aan: zeker tijdens de zomerperiode is het bodemleven volop actief en wordt het mulchmateriaal dunner doordat het door het wordt verwerkt.

Meer leren?

Wil je deze en nog meer tips om op een ecologische manier je moestuin te beheren? In de grote moestuin van Landgoed de Peerdegaerdt werken we al een aantal jaar op ecologische wijze. Wekelijks organiseren we inspirerende workshops. Moestuinvrouw Miranda kan je alles vertellen wat je wilt weten. In onze Moestuinieren Special Mulchen leert ze je alles over mulchen. Meer informatie en aanmelden: Workshop Mulchen.